دلایل دیر حرف زدن کودک

دیر حرف زدن کودک
این نگرانی در بین والدین فرزندانی که در حرف زدن تأخیر دارند، شایع است. چنانچه ممکن است والدین اهسته بودن رشد را در جنبه های دیگری از فرزند خویش هم مشاهده کنند ولی در مشورت با متخصصان شک داشته و آنرا به تأخیر می اندازند. بعضی حتی برای خویش دلایلی هم می آورند به عنوان مثال در مورد دیر زبان باز کردن کودک خویش میگویند « وی بزرگتر خواهد شد و مشکلش برطرف میشود » یا« وی به کارهای فیزیکی بیش از حرف زدن علاقه دارد.»این مطلب در فهمیدن این که در حرف زدن و مهارت های کلامی چه چیز رایج و طبیعی است و چه چیز نیست، میتواند به شما کمک کند که بدانید کودکتان حقیقتا احتیاج به کمک دارد یا خیر.

ویژگی های یک کودک با توانایی گفتار سالم و بدون تاخیر :دریافتن مشکل فرزندتان در قابلیت ایجاد رابطه و اطمینان پیدا کردن از نیاز وی به توجهات و درمانهای خاص پزشکی، دارای اهمیت و اما کمی دشوار است. اما میتوان با فهمیدن قانون های کلی در خصوص خصوصیت یک کودک سالم و مقایسه فرزندتان با این ویژگی ها تا حدودی به مشکل وی پی برد.

صداهای کودکان پیش از 12 ماهگی
کودکان در این سن باید بتوانند علامت هایی را از خویش بروز بدهند که بیانگر استفاده از صداها برای ایجاد رابطه با محیط پیرامون باشد. نخستین مرحله های پیشرفت گفتاری، ایجاد صداهای گنگ و نامفهومبه وسیله کودک است. همینطور که کودک بزرگتر میشود ( حدود 9 ماهگی) وی شروع به ردیف کردن صداها می کند و تلاش دارد تا آواهای گوناگون را به هم پیوند بدهد و کلماتی مانند« ماما» و« بابا» را( بدون این که حقیقتا مفهوم دقیق این کلمات را بداند) بیان کند.
گذشته از 12 ماهگی، کودک باید به صداها هم توجه نشان دهد. کودکانی که نسبت به صداها عکس العمل نشان نمی دهند ممکن است دچار مشکلات شنوایی باشند.

 

بیان کلامت در 12 تا 15 ماهگی
کودکان در این سنین باید محدوده وسیعی از اصوات کلامی را به کار ببرند و دست کم یک یا چند کلمه درست را بیان کنند( نه صرفا« ماما» و« بابا»). کلماتی مانند« توپ» از کلمات نخستین است که کودک قادر به بیان کردن آن است. فرزند شما باید همچنین قادر به درک و به کاربستن دستورات باشد( به عنوان مثال« لطفا آن اسباب‌بازی را به من بده.»)

18 تا 24 ماهگی گسترش دامنه لغات
کودک باید تا 18 ماهگی دامنه لغاتی در حد 20 کلمه داشته باشد و تا 2 سالگی قادر باشد حدود 50 کلمه یا بیش تر را بیان کند؛ به کودک باید یاد داده شود که دو کلمه را با هم ترکیب کند مانند« بابا رفت.» یک کودک 2 ساله قادر به به کاربستن دستورات دو قسمتی میباشد ( به عنوان مثال لطفا عروسکت را بردار و لیوانت را به من بده.)

2 تا 3 سالگی
در این سن، والدین اکثر شاهد یک تغییر اساسی در حرف زدن کودک خویش هستند. دامنه لغات کودک شما به یکباره افزایش می یابد و وی میتواند 3 کلمه یا بیش تر را با هم ترکیب کرده و جمله بسازد. فهم کودک هم در این سنین افزایش می یابد. تا سن 3 سالگی کودک آغاز به درک این مطلب می کند که« آنرا روی میز قرار بده» یا« آنرا زیر تخت بگذار» چه فرقی با هم دارند. در این زمان کودک شما همچنین باید آغاز به تشخیص رنگها و فهم صفت ها کند( مانند« عظیم» در در برابر« کوچک»).

 

تفاوت بین گفتار و زبان

اکثر« گفتار» و« زبان» با هم خطا میشوند ولی یک تفاوت اساسی بین آن دو موجود است :« گفتار» بیان کلامی زبان است و حاوی تلفظ محسوب کلمات میشود . ولی« زبان» وسیع تر است و به کل سیستم بیان و دریافت اطلاعات به روشی قابل درک، مربوط میشود . زبان چیزی است که طی یک رابطه، فهمیده و فهمانده می شود؛ بصورت کلامی، غیر کلامی یا نوشتاری.

هرچند مشکلات در گفتار و زبان با هم مختلف است، ولی این دو اکثراً با هم همپوشانی دارند. کودکی که مشکلات زبانی و تکلمی دارد احتمالا قادر به تلفظ درست کلمات باشد ولی نتواند بیش از دو تای آن ها را در کنار هم بیاورد. در خصوص کودک دیگر ممکن است درک گفتارش دشوار باشد ولی وی قادر به استفاده از لغات و اصطلاحات برای بیان نظراتش باشد و دیگری ممکن است بتواند عالی حرف بزندولی در انجام دستورات و فهم آن ها مشکل داشته باشد.

 

 یکی از علل دیر حرف زدن کودک مشکل در آناتومی گفتار می باشد

دلیل شایع تاخیر گفتار و زبان
از شایع ترین دلایل حرف نزدن کودک و تاخیر کلامی می تواند موارد زیر باشد.
– مشکلات شنوایی
– مشکل در آناتومی گفتار
– مشکل در مغز
– برخی از اختلالات پزشکی
– مشکلات محیط

 

علائم موجود مشکل احتمالی در حرف زدن کودک
درصورتی که شما در خصوص گفتار و تکلم کودک خویش نگران هستید، در این جا به چند نکته اشاره شده که باتوجه به آن ها میتوانید در مورد مشکل داشتن فرزندتان مشکوک شوید:
باید نسبت به کودکی که به صداها جواب نمی دهد یا نمی تواند با دراوردن صوت، منظور خویش را برساند، دقیق باشید. بین 12 تا 24 ماهگی درصورتی که در کودکتان موارد زیر را می بینید آنرا پشت گوش نینداخته و پیگیر باشید:

استفاده نکردن از اشاره و ادا مانند تکان دادن دست در موقع خداحافظی تا 12 ماهگی.

* استفاده از ایماء و اشاره در ارتباطات بجای به کارگیری کلمات تا 18 ماهگی.

* داشتن مشکل در تقلید صدا تا 18 ماهگی.

* داشتن مشکل در فهم درخواست های کلامی ساده و به کاربستن آن ها.

قبل از 12 ماهگی کودک باید به صداها هم توجه نشان دهد کودکانی که نسبت به صداها عکس العمل نشان نمی دهند ممکن است دچار مشکلات شنوایی باشند.

درصورتی که کودک بزرگتر از 2 سال مشکلات زیر را داشت، حتماً وی را به وسیله متخصص مورد سنجش و بررسی قرار دهید:

* درصورتی که وی صرفا میتواند کلمات و عکس العمل ها را تقلید کند و خویش قادر به تولید کلمات یا اصطلاحات بطور خود آگاهانه نیست.

* درصورتی که صرفا قادر به بیان صداها و کلمات خاصی که تکرار میشوند میباشد و نمی تواند از گفتار برای ارتباط بیش تر استفاده کند.

 

* نمی تواند دستورات ساده را بفهمد و انجام دهد.

* درصورتی که تن صدای نامتعارفی دارد( به عنوان مثال صدای وحشیانه و گوشخراش یا صدای تو دماغی دارد).

 

* درصورتی که گفتار کودک نسبت به سنش، قابل درک نباشد. والدین باید حدود نیمی از گفتار کودک خویش را در 2 سالگی متوجه شوند و در 3 سالگی حدود سه چهارم آنرا بفهمند. تا 4 سالگی کلام کودک باید تقریباً بطور کامل فهمیده شود چه بسا توسط افرادی که وی را نمی شناسند.

 

گاهی کودکانی که تأخیر کلامی دارند ممکن است مشکلاتی در مغز داشته باشند

 

علل تأخیر کلامی و زبانی:
عوامل زیادی میتواند سبب تأخیر کلامی و زبانی کودک شود. به عنوان مثال یکی از آن عوامل، معیوب بودن سیستم تکلم کودک مانند مشکل در زبان یا سقف دهانش است. تا خوردن زیر زبان میتواند حرکت زبان را در تولید کلام، محدود کند.

بیش تر کودکانی که تأخیر کلامی دارند ممکن است مشکلاتی در مغز داشته باشند به طوری که رابطه کافی در مغز برای ایجاد و تولید کلام وجود نداشته باشد. این مدل کودکان با مشکل در استفاده از لب ها، زبان و آرواره برای تولید آوا روبرو هستند.

مشکلات گفتاری میتواند تنها مشکل حاصله باشد یا احتمالا با مشکلات دیگری مانند مشکل در بلع هم همراه باشد. تأخیر در گفتار همچنین میتواند بیانگر یک تأخیر کلی در تمامی زمینه های رشد کودک باشد.

مشکلات شنیداری هم معمولاً به تأخیر در سخن گفتن رابطه دارد. بنابراین درصورتی که کودکی دچار مشکل گفتاری است حتماً باید از نظر شنیداری ازمایش شود. چنین کودکانی احیانا در درک، تقلید و گفتار مشکل دارند.

 

عفونت گوش، بالاخص عفونت های مزمن میتواند روی قدرت شنیداری تأثیر بگذارد. باید به عفونت های ساده گوش( که میتواند یک تهدید باشد) اهمیت داد درصورتی که چه احتمالا تاثیری روی گفتار نداشته باشد.

درمان دیر حرف زدن کودک
گفتار درمانی
درصورتی که خودتان یا پزشک کودکتان در مورد مشکل دار بودن کودک مشکوک شدید، یک ازمایش و بررسی مقدماتی به وسیله متخصص گفتار درمانی،اجباری است.
متخصص گفتار درمانی، اول به مهارت های کلامی و زبانی کودک توجه کرده و آنرا باتوجه به جنبه های دیگر رشد کودک بررسی می کند. وی تستهای استانداردی را انجام میدهد و به دنبال نکته بر جسته ای در مورد پیشرفت گفتاری و زبانی کودک می گردد. وی بررسی می کند که کودک چه قدر می فهمد، چه میتواند بگوید، آیا کودک تلاش در برقراری رابطه به شیوه های دیگر مانند اشاره کردن و تکان دادن سر و غیره بجای گفتار دارد، وی وضوح کلام کودک را بررسی می کند، شرایط دهان وی( زبان، دهان و سقف آن) و عملکرد قسمت های گوناگون دهان برای حرف زدن و چه بسا غذا خوردن و بلع را مورد تجزیه وتحلیل قرار میدهد.

 

درصورتی که وی تشخیص داد که کودکتان احتیاج به درمان دارد، نقش شما در این زمینه بسی حیاتی است. وی به شما می آموزد که چطور در منزل با کودک خویش تمرین کنید تا تبحر های گفتاری وی را بهبود ببخشید.

اقدامات والدین
مثل بسیاری چیزهای دیگر، پیشرفت در گفتار هم مخلوطی از طبیعت و ذات کودک و تجارب و تربیت وی است. ژنتیک میتواند در این بین مؤثر باشد و هوش و استعداد کودک در یادگیری گفتار به وی کمک کند ولی بهرحال محیط پیرامون هم بسیار تاثیرگذار است و روش تربیت کودک در توان مندی های وی نقش مهمی اجرا می کند. هنگامی که در گفتار، زبان، شنوایی یا در رشد کودک مشکلاتی وجود داشته باشد، دخالت تند والدین کودک میتواند به وی کمک کند. هنگامی که شما درک بهتری از علت صحبت نکردن کودک خویش داشته باشید، میتوانید راه هایی را برای التیام رشد گفتاری وی یاد بگیرید. در این جا چند نکته کلی که در این زمینه میتوانید در خانه به کار برده و به وسیله آن به رشد گفتاری فرزندتان کمک کنید، آورده شده است:

زمان زیادی را به برقراری ارتباط با کودکتان اختصاص دهید حتی در زمان نوزادی، با وی صحبت کنید، برایش شعر بخوانید و وی را ترغیب کنید تا صداها و اشارات را تقلید کند.

برای کودک خویش کتاب بخوانید. این کار را از 6 ماهگی یا حتی زودتر شروع کنید. حتماً الزامی نیست که تمامی کتاب را برای وی بخوانید، کتاب هایی که مطلوب سن اوست و دارای تصاویری است که وی را ترغیب به تماشای آن ها می کند تهیه کنید. کم کم تلاش کنید به عکس های اشاره کنید و اسم آن ها را بیان کرده و وی را به این کار ترغیب کنید. بعد میتوانید بصورت شعر وار برای وی کتاب بخوانید.

از حالت های روزانه برای تقویت گفتار کودک استفاده کنید. به عبارت دیگر با وی در طی روز حرف بزنید. به عنوان مثال نام میوه ها را در مغازه میوه فروشی به وی بگویید، به وی توضیح دهید که در زمان درست کردن غذا یا تمیز کردن منزل چه می کنید، به اشیا خانه اشاره کنید و در زمان رانندگی نظر وی را به صداهای پیرامون خویش جلب کنید. از وی سوالاتی کنید و جواب های وی را تصدیق کنید(چه بسا درصورتی که درک آن ها دشوار باشد.) منظور خویش را بصورت ساده بیان کنید ولی هیچوقت از« کلام کودکانه» استفاده نکنید و تلاش نداشته باشید تا با لحن یک کودک حرف کنید. هر چه سریعتر به مشکلات گفتاری کودک خویش پی ببرید، بهتر میتوانید وی را درمان کنید. شما در قبال فرزند خویش مسئول هستید. با کمک گرفتن به موقع از متخصص و وقت صرف کردن ، کودک شما در آینده قادر به برقراری ارتباط مطلوب با شما و دنیای پیرامون خواهد بود.